برای بررسی تخصصی چرخ دنده باید به شما بگوئیم که چرخ دنده، جزء ماشین متشکل از یک چرخ دندانه دار متصل به یک محور چرخان. چرخ دنده ها به صورت جفت عمل می کنند تا حرکت چرخشی و گشتاور (نیروی چرخشی) را بدون لغزش منتقل کنند و تغییر دهند، دندانه های یک چرخ دنده با دندانه های یک چرخ دنده جفتی درگیر می شوند. اگر دندانه های یک جفت چرخ دنده جفت بر روی دایره قرار گیرند، یعنی اگر چرخ دنده ها چرخ های دندانه دار باشند، نسبت سرعت های چرخشی و گشتاور شفت ها ثابت است. اگر دندان ها بر روی بدنه های غیر دایره ای قرار گیرند، نسبت سرعت و گشتاور متفاوت است.
اکثر چرخ دنده ها دایره ای هستند. برای انتقال حرکت به آرامی و با نسبت سرعت غیرمتغیر در هر لحظه، سطوح تماس دندانه‌های چرخ دنده باید به دقت به مشخصات خاصی شکل داده شوند. اگر کوچکتر از یک جفت دنده (پینیون) روی شفت محرک باشد، جفت برای کاهش سرعت و تقویت گشتاور عمل می کند. اگر پینیون روی شافت محرک باشد، جفت به عنوان افزایش دهنده سرعت و کاهش دهنده گشتاور عمل می کند. به عنوان مثال، اگر چرخ دنده رانده دو برابر بیشتر از پینیون دندانه داشته باشد، گشتاور چرخ دنده رانده دو برابر گشتاور پینیون است، در حالی که سرعت پینیون دو برابر سرعت چرخ دنده رانده است.
شفت هایی که چرخ دنده ها به هم متصل می کنند باید نسبتاً نزدیک باشند، اما ممکن است عملاً هر گونه رابطه فضایی نسبت به یکدیگر داشته باشند. آنها ممکن است موازی یا غیر موازی و متقاطع یا غیر متقاطع باشند. برای هر یک از این آرایش ها می توان چرخ دنده هایی با قابلیت های مناسب ساخت. شفت های موازی را می توان با چرخ دنده هایی با دندانه هایی که در طول و به موازات محورهای شفت مستقیم و موازی هستند (دنده های خار) یا با چرخ دنده هایی با دندانه های پیچ مانند پیچ خورده (دنده های مارپیچ) متصل کرد. شفت های متقاطع توسط چرخ دنده هایی با دندانه های مخروطی که بر روی مخروط های کوتاه قرار گرفته اند (دنده های مخروطی) به هم متصل می شوند. شفت های غیر موازی و غیر متقاطع معمولاً توسط یک کرم و چرخ دنده به هم متصل می شوند. این کرم شبیه یک پیچ است و چرخ دنده شبیه یک چهارم مهره بلند است که به دور یک استوانه خم شده است. رایج ترین زاویه بین شفت های غیر موازی، چه متقاطع و چه غیر متقاطع، زاویه قائمه (۹۰ درجه) است. شما اکنون می توانید چرخ دنده آموزشی را با قیمت مناسب از دانا آزما خریداری فرمائید.
بهتر است پیش از خرید چرخ دنده به این نکته توجه داشته باشید که انواع زیادی از چرخ دنده‌ها وجود دارد. برخی از انواع پرکاربرد آن عبارتند از ساده (Spur)، مارپیچ (Helical)، شانه‌ای (Rack and Pinion)، حلزونی (Worm) و مخروطی (Bevel). محاسبه درست نیرو ها در طراحی‌‌های مکانیکی، به شناخت دقیق هر یک از انواع چرخ دنده ها بستگی دارد. حتی پس از انتخاب نوع چرخ دنده، عواملی مانند ابعاد (تعداد دندانه‌ها، زاویه مارپیچ و غیره)، استاندارد های دقت (DIN ،AGMA و ISO)، نیاز به ماشین کاری دندانه ها، گشتاور مجاز و راندمان نیز باید در نظر گرفته شوند. رایج ترین انواع چرخ دنده در ادامه معرفی می شوند. البته لازم به ذکر است که چرخ دنده ساده، یکی از پرکاربرد ترین انواع چرخ دنده و از نوع استوانه‌ای به حساب می‌آید. دندانه‌های مستقیم دارد و روی محورهای موازی سوار می شود. در برخی طراحی‌ها، از تعداد زیادی از این چرخ دنده برای کاهش توان استفاده می شود. هنگامی که دو چرخ دنده ساده در کنار هم به کار رود، چرخ دنده کوچکتر که تعداد دندانه کمتری دارد، پینیون نامیده می شود. چرخ دنده بزرگتر نیز که تعداد دندانه بیشتری دارد، چرخ دنده یا چرخ نامیده می شود. یکی از مشخصه های این نوع چرخ دنده، صدای زیاد آن است. به محض اینکه دو دندانه با یکدیگر درگیر شوند، با نیروی زیادی به هم ضربه می زنند. این ضربه، موجب تولید صدا و تمرکز تنش روی دندانه‌ها می شود. دندانه های این چرخ دنده، پروفایل گستران دارند و در هر لحظه فقط یکی از دندانه‌ها به طور کامل درگیر می شود. تصویر متحرک زیر، این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد. شما اکنون می توانید چرخ دنده را با قیمت مناسب از دانا آزما خریداری کرده و آن را درب محل از پرسنل این فروشگاه دریافت نمائید.
