دیونایزر - آب مقطر گیری

دیونایزر دستگاهی است شامل یک ستون کاتیونی به همراه رزین کاتیونی و یک ستون آنیونی به همراه رزین آنیونی که قابلیت تولید آب خالص یا همان آب بدون یون با هدایت الکتریکی زیر ۱۱ میکروزیمنس را داراست. شما اکنون می توانید در صورت نیاز دیونایزر را با قیمت مناسب از فروشگاه آنلاین دانا آزما خریداری کرده و آن را درب محل در کمترین زمان ممکن تحویل بگیرید. البته لازم به ذکر است که دانا آزما یکی از بهترین فروشگاه ها آنلاین در زمینه ی عرضه تجهیزات آزمایشگاهی با قیمت مناسب در ایران می باشد.

بررسی تخصصی دیونایزر

در جهان تجهیزات پزشکی مصرف آب خالص یکی از نیازها می باشد. برای این هدف از دستگاهی به اسم دیونایزر استفاده می شود. یکی از مصارف آب خالص یا به اصطلاح آب فوق خالص در دستگاه دیالیز می باشد. همان گونه که اطلاع دارید دستگاه دیالیز مواد معدنی مورد احتیاج بدن را در صورتی که در خون میزان انها زیاد نباشد داخل خون می کند. این مواد اول در آب خالص حل می شود و بعد داخل ورید های خونی می گردد. این تنها کاربرد حیاتی این دستگاه نیست همچنین در برخی از صنایع حساس نظیر داروسازی، آب مقطر سازی و شستشوی قطعات الکترونیکی، صنایع الکترونیک به آب با کیفیت بالا نیاز می باشد. یکی از روش های تهیه آب خالص استفاده از رزینهای مبادله یونی می باشد. همانطور که گفته شد دستگاه دیونایزر دارای یک ستون آنیون و یک ستون کاتیون است. در ستون کاتیونی کلیه کاتیون ها شامل: کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم و در ستون آنیونی کلیه آنیون ها شامل: کربنات، سولفات، کلرید، نیترات و سیلیکات توسط رزین های مبادله یون حذف می گردند. عوامل متعددی از جمله نوع و ظرفیت رزین، غلظت یون های آنیون و کاتیون، دمای آب، نوع و مقدار محلول احیاء کننده بر عملکرد رزین ها موثر می باشند. البته به زبان ساده باید به شما بگوئیم که آب دیونیزه یا یون زدایی شده، به صورت ایده‌آل آبی است که فاقد ذرات با بار الکتریکی (یون) است. یون‌ها به صورت کلی می‌توانند دارای بار الکتریکی مثبت یا منفی باشند که به ترتیب کاتیون و آنیون نامیده می‌شوند. کلیه جامدات محلول (TDS) در آب شامل کاتیون‌ها و آنیون‌ها هستند که بخش قابل توجهی از ناخالصی‌های داخل آب را شامل می‌شوند. با عبور آب از دستگاه دیونایزر، یون‌های آب از آن جدا شده و در نتیجه آب تمیز و خالص حاصل می‌شود. به صورت کلی در دستگاه‌های دیونایزر از دو نوع فرآیند جداگانه جهت حذف یون‌های آنیون و کاتیون استفاده می‌شود. این عمل توسط فرآیند تبادل یون صورت می‌پذیرد که طی آن یون‌های مثبت (کاتیون) با یون هیدروژن (H+) و یون‌های منفی (آنیون) با یون هیدروکسید (OH-) جایگزین می‌شوند و در نتیجه آن آب خالص (H۲O) حاصل می‌گردد. در واقعیت دستگاه دیونایزر نمی‌تواند به صورت کامل یون‌های آب را حذف نماید و در صورت نیاز به خلوص بسیار بالای آب نیاز به مراحل تصفیه بیشتر و استفاده از تجهیزات گران قیمت می‌باشد. در برخی از کاربردها نیز ممکن است نیاز به کاهش یا حذف سایر ناخالصی‌های آب از قبیل سطح ویروس، باکتری و یا مواد آلی باشد. به همین جهت بایستی دستگاه دیونایزر مطابق با مصرف مورد نیاز انتخاب شود. البته اگر بخواهیم در این قسمت به موارد استفاده این دستگاه به شما بگوئیم، باید برای شما بیان کنیم که بسیاری از مراکز آزمایشگاهی، صنعتی، بهداشتی و دارویی نیازمند آب مقطر، دیونیزه و یا فوق خالص جهت مصارف روزانه خود هستند. از این رو استفاده از دستگاه دیونایزر صنعتی و یا آزمایشگاهی در این مراکز هزینه‌های جاری جهت تهیه آب با خلوص بالا را کاهش داده و همواره این آب را در دسترس آن‌ها قرار می‌دهد. البته لزم به ذکر است که بسیاری از آزمایشگاه‌ های تشخیص طبی و یا صنعتی جهت افزایش دقت آزمون در انجام بسیاری از تست‌ های معمول و یا شستشوی ظروف و دستگاه ‌ها به دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی نیاز دارند. در بخش‌های مختلف صنعتی، استفاده از آب دیونیزه جهت خنک‌کاری تجهیزات، ورودی بویلرها، روان‌سازی اتصالات، آب‌کاری فلزات و بسیاری از مصارف دیگر به دلیل رسوب‌گذاری کم و جلوگیری از ایجاد هزینه‌های بالای شستشو و از کارافتادن تجهیزات بسیار سودمند است.

لازم به ذکر است که به دلیل حلالیت بسیار بالای آب دیونیزه، به عنوان ماده پایه تولید بسیاری از محصولات آرایشی، انواع شوینده ‌ها، رنگ ‌ها و مواد غذایی کاربرد دارد. همچنین به دلیل حساسیت بالا، دستگاه دیونایزر اهمیت ویژه‌ای در تولید محصولات پزشکی و دارویی ایفا می ‌نماید. البته شما نیز باید از این نکته مطلع باشید که آب به سه روش دیونیزه می شود که به این سه روش در ادامه اشاره خواهیم کرد. یکی از این روش ها، روش دیونایزر بستر جدا نام دارد که در این روش دستگاه دیونایزر از دو مخزن جداگانه تشکیل شده است که مخزن اول حاوی رزین کاتیونی از فرم هیدروژن (H+) و مخزن دوم حاوی رزین آنیونی از فرم هیدروکسید (OH-) می‌ باشند. با عبور آب از بستر رزین، تبادل یون انجام شده و کاتیون ‌ها در مخزن اول و آنیون‌ ها در مخزن دوم از آب جدا می ‌شوند. این روش بیشتر در دستگاه‌ های دیونایزر صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از روش ها، دیونایزر بستر مختلط نام دارد که در این روش از رزین میکس بد در دستگاه دیونایزر استفاده می‌شود که در واقع ترکیبی از رزین کاتیونی و رزین آنیونی در یک بستر است. به دلیل اختلاط دو رزین در یک بستر، دیونایزر میکس بد معادل با استفاده از تعداد زیادی بستر کاتیونی و آنیونی به صورت سری است و در نتیجه کیفیت آب خروجی بهتر از دیونایزر بستر جدا می ‌باشد. با وجود خلوص بالای آب تولیدی در این نوع دیونایزر، به دلیل پیچیده بودن مراحل احیا و حساسیت این نوع رزین به ناخالصی ‌های آب، معمولا از دیونایزر بستر مختلط در پایین دست دستگاه تصفیه آب به روش اسمز معکوس و یا دیونایزر بستر جدا استفاده می‌ شود. این نکته نیز حائز اهمیت است که الکترودیونیزیشن یکی دیگر از روش های دونیزه کردن آب است که از الکترودیونیزیشن جهت حصول آب با خلوص بسیار بالا با مقاومت الکتریکی تا ۱۸.۲ MΩ/cm استفاده می‌شود. این روش به نسبت هزینه اولیه بالایی داشته ولی هزینه نگهداری آن پایین است. الکترودیونیزیشن حتما بایستی بعد از دستگاه اسمزمعکوس مورد استفاده قرار گیرد. البته این نیز بسیار حائز اهمیت است که شما از مزایای دستگاه دیونایزر مطلع شوید. دستگاه‌های دیونایزر آزمایشگاهی به صورتی طراحی شده ‌اند که بیشترین کارایی را در حین تکرار پذیری داشته و با کاربری آسان آب دیونیزه با کیفیت را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد. برخی از ویژگی ‌های قابل ارائه دستگاه ‌های دیونایزر در زیر آورده شده است: عملکرد اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک سیستم، نمایش لحظه‌ای کیفیت آب خروجی، قابلیت کنترل سطح آلودگی میکروبی و TOC آب، استفاده از رزین‌ها و قطعات اصلی و با کیفیت، استفاده قطعات و اتصالات غیرخورنده و استاندارد، نصب و راهبری آسان، طراحی اقتصادی و هزینه‌های مصرفی پایین، عدم عبور هر گونه آب تصفیه نشده، خاموش شدن خودکار سیستم در زمان قطع برق یا آب ورودی، ساختار ماژولار جهت سهولت در تعمیرات و سرویس ‌ها، قابلیت طراحی با استاندارهای مورد نظر از قبیل USP، GMP و ..، قابلیت پیاده‌سازی سیستم لوپ و سیرکوله با مخازن استیل، استفاده از سیستم‌های پیش تصفیه مناسب توسط دستگاه اسمزمعکوس، اولترافیلتراسیون و یا سختی‌گیر، قابلیت ارائه در سایزهای آزمایشگاهی، نیمه صنعتی و صنعتی به صورت سانترال یا استفاده در نقطه مصرف، قابلیت کنترل کامل سیستم با استفاده از PLC جهت کاربری ساده، خدمات پس از فروش گسترده و تضمین تامین قطعات جانبی و فیلترها تا ۱۰ سال. شما اکنون می توانید در صورت نیاز دیونایزر خود را از میان انواع دیونایزر های موجود در فروشگاه آنلاین دانا آزما خریداری کرده و آن را در کمترین زمان ممکن درب محل از پرسنل این فروشگاه دریافت نمائید.

حال اگر بخواهیم به زبان ساده تر اطلاعاتی را درباره دیونایزر به شما ارائه کنیم، باید به شما بگوئیم که تصور این که استفاده از آب تصفیه شده فقط برای آشامیدن می باشد تصوری غلط است چرا که در بسیاری از صنایع برای این که بتوانند نتیجه ی مطلوب را دریافت کنند نیاز است تا آب را با بالاتری درصد خلوص تصفیه کنند. یکی از این دستگاه ها که می تواند این کار را برای ما آسان کند دستگاه دیونایزر می باشد. البته اگر بخواهیم به معرفی این دستگاه بپردازیم لازم به ذکر است که همان طور که می دانید دست یابی به آبی با کیفیت و بدون مواد اضافی و املاح نه تنها برای مصرف انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است بلکه در بخش های صنعتی هم به همان میزان اهمیت دارد. به همین دلیل امروزه استفاده از دستگاه دیونایزر را در اکثر صنایع می توان مشاهده کرد. در رابطه با دستگاه دیونایزر باید گفت دستگاهی که برای تهیه آب فوق خالص مورد استفاده قرار می گیرد. آب فوق خالص را می توان آبی خالص تر از آب مقطر معرفی کرد. در واقع این نوع دستگاه ها را می توان نوعی آب شیرین کن صنعتی معرفی کرد که برای تصفیه آب در بخش های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. البته لازم به ذکر است که ساختار و نحوه عملکرد دیونایزر را بدانید!! در رابطه با ساختار دستگاه دیونایزر می توان گفت که این دستگاه ها از دو ستون تشکیل شده اند که برای تولید آب خالص مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع آبی که از این ستون ها خارج می شود آب بدون بار می باشد. دو ستون در نظر گرفته شده به این گونه طراحی شده اند که یکی از آن ها ستون کاتیونی و دیگری ستون آنیونی می باشد. در ستون کاتیونی از عناصری مانند پتاسیم، سدیم و آهن استفاده می کنند ولی در ستون آنیونی باید از عناصری با بار منفی استفاده کرد. به این ترتیب وقتی آب خام وارد این ستون ها می شود با جذب بار های منفی و مثبت بی بار می شود. در واقع این کار توسط رزین های مبادله یون که در دستگاه در نظر گرفته شده است انجام می گیرد. در نحوه عملکرد رزین ها عوامل متعددی تاثیر گذار می باشد. برای مثال می توان به عواملی مانند غلظت یون های آنیون و کاتیون، ظرفیت رزین، نوع رزین، دمای آب وارد شده، میزان محلول احیاء کننده و ... اشاره کرد. البته به طور کلی عملکرد دستگاه دیونایزر را می توان به ۴ مرحله دسته بندی کرد: ۱_ عبور آب از پمپ برقی: عبور از این مرحله برای ایجاد فشار مثبت می باشد که با این کار تقریبا ۹۹ درصد از ذرات میکروبی و ۹۵ درصد از یون های موجود از آب جدا می شوند. ۲_ ورود آب به کارتریج: در این مرحله آب با رزین کربن فعال می شود و تعویض یونی اتفاق می افتد که با این کار ۵ درصد یون های باقی مانده، ذرات جامد و آلکالوئید ها نیز از بین می روند. ۳_ تاباندن اشعه ماوراء بنفش: در این مرحله اشعه ماوراء بنفش را با طول موج ۱۸۵ تا ۲۵۴ نانومتر به آب می تابانند تا کار استریلیزاسیون و میکروب کشی کامل شود. ۴_ فیلتراسیون: در مرحله آخر آب را از یک فیلتر غشایی عبور می دهند. قطر منافذ این فیلتر در حدود ۰/۲۲ um می باشد و می تواند تمام آنزیم ها و میکروب های موجود در آب را از بین برده و آن را آماده مصرف نماید.

البته دیونایزر دارای کاربرد های مختلفی می باشد که در ادامه این را به شما توضیح خواهیم داد. لازم به ذکر است که کاربرد دیونایزر ها را معمولا در مصارف صنعتی می توان دید. در صنایعی مانند کشاورزی، صنایع پزشکی، صنایع داروسازی، صنایع غذایی و ... می توان استفاده از دیونایزر ها را مشاهده کرد. در صنعت پزشکی برای ساخت انواع تجهیزات مربوط به این حوزه می توان از این نوع دستگاه ها کمک گرفت. مشخص ترین مثال در این حوزه دستگاه دیالیز می باشد دستگاه دیالیز برای آن که بتواند مواد معدنی مورد نیاز را وارد خون کند ابتدا باید آن را در آب حل نماید. آب استفاده شده برای این کار آب خروجی از دیونایزر می باشد. البته استفاده از دیونایزر ها محدود به این موضوع نمی باشد و در صنایعی مانند صنعت الکترونیک هم می توان کاربرد آن را مشاهده کرد. برای مثال در این صنعت برای شستشوی قطعات الکترونیکی و یا خنک کردن قطعات الکترونیکی حساس از آب خروجی این دستگاه ها استفاده می کنند. البته لازم به ذکر است که در آزمایشگاه های داروسازی معمولا برای آزمایش انواع دارو ها لازم است از آبی خالص و بدون هیچ گونه ناخالصی استفاده کرد تا نتیجه آزمایش دقیق باشد. به همین دلیل می توان آب خروجی از دستگاه دیونایزر را بهترین گزینه در این حوزه معرفی کرد. علاوه بر این در آزمایشگاه ها برای شستشوی ظروف آزمایش نیز از این آب استفاده می کنند چرا که استفاده از آب ناخالص می تواند ذراتی را در این ظروف به جای بگذارد که می توانند نتیجه ی آزمایش را تغییر دهند. شما اکنون می توانید دیونایزر را با قیمت مناسب از فروشگاه آنلاین دانا آزما خریداری کرده و آن را درب محل از پرسنل این فروشگاه در کمترین زمان ممکن تحویل بگیرید.

نکات تکمیلی در مورد دیونایزر

مقدمه آب با کیفیت بالا و املاح کم، نه تنها برای مصارف انسانی بلکه برای بسیاری از اهداف صنعتی نیز استفاده می شود. همین کاربردهای بی شمار پزشکی، دارویی، شیمیایی و آزمایشگاهی سبب شده تا دستگاه دیونایزر اهمیت زیادی پیدا کند. لازم به ذکر است که آب دیونیزه، آبی است که تمام یون‌ های معدنی آن حذف شده‌ باشند. منظور از یون های معدنی کاتیون‌ هایی از قبیل سدیم، کلسیم، آهن و مس و آنیون ‌هایی مانند کلرید و سولفات است. آب دیونیزه، هدایت الکتریکی بسیار کم در حدود ۰.۰۵۶ میکرو زیمنس دارد. در این حالت مقاومت الکتریکی آب برابر ۱۸MΩ است. البته این نیز بسیار حائز اهمیت است که آب دیونیزه با آب مقطر فرق دارد. اگر چه امروزه ممکن است در بازار یا آزمایشگاه این دو از لحاظ اسمی با هم یکی باشند. آب مقطر یا آب چکیده آبی است که ناخالصی آن به شیوه تقطیر گرفته شده باشد. برای تولید آب مقطر، آب را جوشانده و بخار آب را به ظرف دیگری انتقال می‌ دهند. اکنون امکان دارد از خود سوال کنید که اصلا منظور از دیونایز کردن چیست؟! باید در پاسخ به این سوال باید به شما بگوئیم که دیونایز کردن یا یون زدایی، یک فرایند شیمیایی است که با استفاده از رزین (ستون) ‌های تبادل یونی، هیدروژن و یون ‌های هیدروکسید، با مواد معدنی آب مبادله می شوند. از آن جا که اکثر ناخالصی‌ های آب نمک های محلول هستند، یون زدایی باعث تولید آب بسیار خالص می‌ شود. البته نکته قابل توجه این است که دیونایز کردن به‌ خوبی مولکول‌ های آلی بدون بار، ویروس ‌ها یا باکتری‌ ها را حذف نمی ‌کند، مگر اینکه به صورت تصادفی در ستون ها به دام بیفتند. البته رزین‌ های قوی آنیون پایه خاص این توانایی را دارند که باکتری ‌های گرم منفی را به دام بیندازند. اکنون می خواهیم به شما توضیح دهیم دستگاه دیونایزر چیست؟! دیونایزر یا Deionizer دستگاهی است که برای تولید آب فوق خالص از آن استفاده می شود. منظور از آب فوق خالص، آبی است خالص تر از آب مقطر. یعنی کاملا بدون یون و بدون مواد جامد محلول. مدل های معمولی دیونایزر، ناخالصی ها را از آب حذف می کنند ولی شدت دیونایزه نمودن آن پایین تر است. البته این نیز حائز اهمیت است که اغلب دستگاه های آب مقطرگیری آزمایشگاهی، آبی با هدایت الکتریکی زیر ۱ میکرو زیمنس تولید می کنند. برای جلوگیری از آسیب های زیست محیطی، دستگاه آب مقطرگیری یک حوضچۀ خنثی سازی دارد. این حوضچه در کنار تجهیزات یون زدایی آب نصب می شود تا پساب حاصل از احیاء ستون های کاتیونی و آنیونی محیط را آلوده نکند. البته روش کار کردن با این دستگاه نیز بسیار حائز اهمیت است که اساس کار دستگاه دیونایزر فرایند تبادل یونی است. در این دستگاه آب حاوی یون های متفاوت اعم از کاتیونی و آنیونی، با قرارگیری در مسیر رزین‌ های آنیونی و کاتیونی یون های خود را با یون های موجود در رزین تعویض می کنند. این تعویض باعث حذف شدن یون های اضافی آب می‌ شود. البته این نیز حائز اهمیت است که دستگاه آب مقطر گیری شامل دو مخزن متوالی است که ستون اول حاوی رزین کاتیونی و ستون دوم حاوی رزین آنیونی است. نحوه عملکرد دستگاه بدین صورت است که کلیه کاتیون ها (سدیم، کلسیم، پتاسیم و…) در ستون کاتیونی و کلیه آنیون ها (کربنات، سولفات، کلراید و…) در ستون آنیونی حذف می ‌شوند. این را نیز باید بدانید که معمولا ستون کاتیونی با محلول اسید کلریدریک (HCl) ده درصد و یا محلول اسید سولفوریک (H۲SO۴) ده درصد احیا می شود. ستون آنیونی نیز با محلول سود (NaOH) ده درصد احیا می‌ شود. عوامل زیادی بر عملکرد رزین ها موثر است که باید توسط کاربر مد نظر قرار گیرد. البته عواملی مانند دمای آب، نوع رزین، غلظت آنیون ها و کاتیون ها، نحوه تماس آب و رزین، به شکل موثری بر کارکرد دستگاه تاثیر می گذارند. پس از اشباع ستون ها توسط یون های جدا شده از آب، لازم است عملیات احیا صورت گیرد.

البته این نیز حائز اهمیت است که برای احیای ستون کاتیونی از اسید (H+) و برای احیای ستون آنیونی از هیدروکسید (OH-) استفاده می شود. اگر کیفیت بسیار بالای آب مد نظر باشد، از یک ستون مخلوط از هر دو رزین به نام میکس ‌بد (Mixed Bed) نیز استفاده می ‌شود. این نیز حائز اهمیت است که خالص سازی آب در دستگاه آب مقطر گیری غالبا از یک ترتیب کلی پیروی می کند که شامل ۴ مرحله زیر است: ۱- اسمز معکوس: در ابتدا آب ورودی توسط یک پمپ برقی (برای ایجاد فشار مثبت) از کارتریج RO عبور می کند. در این مرحله با مکانیسمReverse Osmosis حدود ۹۹ درصد ذرات ارگانیک میکروبی و ۹۵ درصد یون ها از آب جدا می شوند. ۲- تبادل یونی: آب در ادامه مسیر خود وارد کارتریج با رزین کربن فعال (Activated Carbon) می شود. سپس تعویض یونی (Ion-Exchange) اتفاق می افتد تا ۵% باقیمانده یون ها (کاتیون، آنیون) آلکالوئیدها و ذرات جامد معلق در آب حذف شود. ۳- استریلیزاسیون: بعد از تبادل یونی، آب در معرض تابش مستقیم اشعه ماوراء بنفش (UV) با طول موج ۱۸۵-۲۵۴ nm قرار می گیرد. در این مرحله فرآیند اکسیداسیون نوری (Photo-Oxidation) اتفاق می افتد. این پدیده ضمن استریلیزاسیون و میکروب زدایی، شاخص TOC آب را به ppb ۵-۱۰ می رساند. ۴- در آخرین مرحله آب در حین خروج از دستگاه دیونایزر ، از فیلتر غشایی UF که به آن End Polisher هم گفته می شود، می گذرد. این فیلتر دارای قطر منافذ ۰.۲۲ میکرومتر است. در این مرحله طی فرآیند Ultrafiltration و Microfiltration آب عاری از هر گونه آنزیم و ذرات باردار شده و آماده مصرف نهایی می گردد. البته شما باید برای خرید دیونایزر به این نکته توجه داشته باشید که عواملی موثر بر افزایش کیفیت آب دیونایزر می باشد. عوامل زیادی در عملکرد رزین های دستگاه آب مقطرگیری تاثیر می گذارند. توجه به صحت کارکرد و نحوه عملکرد دستگاه با توجه به عوامل زیر، اثر زیادی در طول عمر دستگاه و کیفیت آب نهایی دارد. حتما در استفاده از دستگاه دیونایزر آب مقطرگیری، پارامترهای زیر را به طور روزانه چک کنید. ترتیب قرارگیری و چیدمان ستون های دستگاه، نوع رزین مصرفی (با توجه به کاربرد)، ظرفیت رزین مصرفی، غلظت یون های موجود در آب خام، نوع و میزان احیاکنندۀ مصرفی در رزین ها. البته شما باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که اشباع و احیاء رزین های دستگاه آب مقطر گیری بسیار مهم است. رزین های دستگاه دیونایزر پس از مدتی استفاده اشباع می شوند و لازم است احیا شوند. برای احیای رزین در ستون کاتیونی از اسید های پروتن (مانند اسید کلریدریک، اسید سولفوریک و …) و برای احیاء رزین در ستون آنیونی از بازها یا به عبارتی هیدروکسید (مانند سود NaOH) استفاده می شود. در سیستم هایی که تنها ستون کاتیونی در جریان است، استفاده از نمک طعام یا NaCl برای احیای رزین مرسوم است.

البته شما باید به اصطلاح مراقب آب گرسنه باشید! در برخی کاربرد های آزمایشگاهی ممکن است به آب فوق خالص برخورد کنید. این آب به علت خلوص فوق العاده بالا (بالای ۹۹%) اصطلاحاً به آب گرسنه (Hungry) معروف است. این آب اگر فورا استفاده نشود، همزمان با خروج از دستگاه دیونایزر سریعا باً CO۲ و میکروارگانیسم های موجود در هوا واکنش می دهد. این واکنش ها ضمن تغییر پارامترهای کمی و کیفی (مقاومت الکتریکی، TOC، بار میکروبی و …) باعث تغییر خلوص آب فوق خالص می شود. و به هیچ وجه جهت انجام آزمایش های حساس قابل استفاده نیست. بنابراین توصیه می شود که آب گرسنه را به صورت تازه و بلافاصله بعد از خروج از دستگاه مصرف کنید و حتی الامکان از نگهداری و ذخیره سازی آن خودداری کنید. البته کاربرد های دستگاه آب مقطر گیری نیز بسیار است. امروزه آب دیونایز شده در کاربردهای متنوعی دیده می شود. کاربرد هایی نظیر استفاده در خنک سازی کوره های القایی، کاربرد های شستشو و آبکاری قطعات فلزی، مصارف داروسازی، استفاده در آزمایشگاه های طبی، استفاده در بیمارستان ها، آندایزینگ آلومینیوم، استفاده در آزمایشگاه های فنی و خدماتی، کاربرد های حساس نظامی–صنعتی از قبیل انرژی اتمی و…. البته دستگاه دیونایزر مزایای بسیاری را داراست. یکی از مزایا تولید آب بدون یون با درجه خلوص است. قیمت این دستگاه ارزان است و همین باعث شده که توجه بسیاری را به خود جلب نمایند. لازم به ذکر است که با استفاده از دیونایزر طول عمر بالای فیلتر افزایش می یابد. البته این دستگاه شباهت بسیار زیادی به آب شیرین کن صنعتی دارد که البته دیونایزر دقت بسیاربالاتری دارد و مهمترین وظیفه آن تولید آب مقطر با درجه خلوص بسیار بالا می باشد. البته منظور از آب خالص، آب خالص تر از آب مقطر، آب بدون یون و یا آب با هدایت الکتریکی یک میکروزیمنس می باشد که این پروسه با استفاده از رزین های مبادله یونی ممکن می شود. فرآیند تولید آب فوق خالص در دیونایزر از مراحل گوناگونی تشکیل شده که در آن آب پس از طی یک چرخه از فرآیند، تمام محتویات خود را از دست داده و تنها چیزی که باقی می‌ماند آب فوق خالص یا همان H۲O است.

حذف ذرات جامد نامحلول در آب: ابتدا به کمک فیلترهای رسوب گیر الیافی، ذرات جامد نامحلول با ابعاد حداقل ۱ µm از آب جدا می ‌شوند. حذف ترکیبات آلی فرار، فلزات سنگین، کلر و سایر گاز ها: از طریق فیلترهای کربن فعال و گرانول، ترکیبات الی فرار، فلزات سنگین، کلر و سایر گازهای محلول در آب از آن جدا می ‌شوند. خارج نمودن نمک ‌ها و یون ‌ها: با عبور آب از درون فیلترهای غشای اسمز معکوس (RO)، یون‌های تک ظرفیتی و چند ظرفیتی نظیر انواع نمک‌ ها و نیز ذرات جامد نامحلول تا ابعاد ۰.۰۰۰۱ µm نیز از آب حذف می ‌شوند. تصفیه آب برای گند زدایی و از بین بردن میکروارگانیسم‌ ها: در مراحل تصفیه نهایی، آب از درون محفظه تابش اشعه فرابنفش (UV) عبور داده می‌ شود تا میکروارگانیسم‌ های موجود در آن نظیر باکتری ‌ها و ویروس ‌ها از بین بروند. جابجایی یون‌های باقی‌مانده با مولکول ‌های آب: آب در مراحل بعدی از درون بسترهای رزینی، آنیونی، کاتیونی و میکس بد عبور می‌کند تا اندک مقدار یون‌های باقی‌مانده (در حدود %۱) نیز توسط فرآیند تبادل یونی (IE) جای خود را به یون‌های +H و –OH بدهند. تصفیه نهایی آب و تولید آب فوق خالص: در انتها آب تصفیه شده از یک غشای اولترافیلتراسیون (UF) عبور کرده تا اندوتوکسین‌ها، RNA، DNA و لاشه باکتری‌ها و ویروس‌ها هم از آن جدا شده و آب فوق خالص با مقاومت الکتریکی ۱۸.۲ mΩ که بالاترین خلوص ممکن برای آب است، به‌دست آید. البته دستگاه دیونایزر دازای ویژگی ها بسیاری است که یکی از آن ها خروجی آب فوق خالص می باشد که در این باره باید به شما بگوئیم که درجه خلوص آب خروجی دستگاه دیونایزر برابر با ۵۵ هزارم میکروزیمنس است که بالا ترین درجه ممکن برای آب است. این دستگاه قادر است آب فوق خالص در اختیار کاربران آن قرار دهد. سیستم شستشوی مستقیم و اتوماتیک نیز یکی دیگر از ویژگی های این دستگاه است که سیستم شستشوی مستقیم و اتوماتیک دیونایزرهای دانا آزما تمام فیلترها را به مدت ۳۰ ثانیه شستشو می‌ دهد که باعث افزایش طول عمر فیلتر ها خواهد شد. سیستم اسمز معکوس دوگانه RO یکی دیگر از ویژگی های آن است که دیونایزرهای دانا آزما بر اساس اسمز معکوس و تبادل یونی / میکرو فیلراسیون مجهز به سیستم RO کار می ‌کنند که باعث کاهش هدر رفتن آب و افزایش میزان آب تولیدی می‌ شود. درباره سیستم ایمنی دستگاه نیز باید به شما بگوئیم که دیونایزرهای دانا آزما مجهز به سوئیچ های امنیتی بوده که از وارد آمدن صدمه به قطعات در زمان بالا بودن فشار آب جلوگیری می ‌کند و نیز در زمان قطع آب، میکرو کنترل دستگاه را خاموش می‌ کند. شما اکنون می توانید در صورت نیاز دیونایزر را با قیمنت مناسب از فروشگاه تجهیزات آزمایشگاهی دانا آزما خریداری کرده و آن را درب محل در کمترین زمان ممکن از پرسنل با سابقه این فروشگاه دریافت نمائید.

خرید دیونایزر

بهتر است پیش از خرید دیونایزر به شما بگوئیم که دیونایزر دستگاهی شامل یک ستون کاتیونی به همراه رزین کاتیونی و یک ستون آنیونی به همراه رزین آنیونی است که قابلیت تولید آب خالص یا آب بدون یون با هدایت الکتریکی زیر ۱ میکروزیمنس را دارد. رزین دیونایزر در ستون کاتیونی کلیه کاتیون ها شامل کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم را حذف میکند و در ستون آنیونی کلیه آنیون ها شامل کربنات، سولفات، کلراید، نیترات و سیلیکات را حذف میکند. بعد از اشباع شدن ستون ها، ستون کاتیونی با اسید و ستون آنیونی با سود احیا می شود. البته وجود آب خالص در دنیای پزشکی یکی از ملزومات است و از این آب حتی برای ساخت تجهیزات پزشکی نیز استفاده می شود. یکی از مصارف آب خالص یا به اصطلاح آب فوق خالص در دستگاه دیالیز است. همانطور که به احتمال زیاد میدانید، دستگاه دیالیز مواد معدنی مورد احتیاج بدن را در صورتی که میزان آن ها در خون زیاد نباشد، وارد خون می کند. به این ترتیب که ابتدا این مواد، در آب خالص حل می شوند و سپس وارد ورید های خونی می شوند. برای رسیدن به آب خالص از دستگاهی به نام دیونایزر استفاده می شود. حال با خود می گوئید که اصلا چگونه باید آب خالص را تهیه نمود؟! باید در پاسخ به این سوال به شما بگوئیم که یکی از روش های تهیه آب خالص استفاده از رزین های مبادله یونی است. همانطور که گفته شد، دستگاه دیونایزر به کمک ستون های آنیون و کاتیون خود، کلیه آنیون ها و کاتیون ها را توسط رزین های مبادله یون حذف میکند. عوامل متعددی از جمله نوع و ظرفیت رزین، غلظت یون های آنیون و کاتیون، دمای آب، نوع و مقدار محلول احیاء کننده بر عملکرد رزین ها تاثیرگذار است. اگر بخواهیم با شما درباره نکات الزامی درباره دیونایزر صحبت کنیم، باید به شما بگوئیم که شایان ذکر است که آب فوق خالص (Deionized water) به علت خلوص فوق العاده بالای خود که حدود ۹۹% است اصطلاحاً به آب گرسنه (Hungry) نیز معروف است. در صورت عدم استفاده فوری و همزمان با خروج از دستگاه سریعاً Co۲ و میکروارگانیسم های موجود در هوا را جذب کرده و ضمن تغییر پارامترهای کمی و کیفی (مقاومت الکتریکی R ، TOC، بار میکروبی و غیره) خلوص خود را به سرعت از دست داده و مطابق با استانداردهای ASTM ، USP و غیره دیگر فاقد کیفیت آب فوق خالص (Type I) است و در واقع به آب Type III یا (Laboratory Grade) تبدیل می شود که جهت مصارف عمومی آزمایشگاهی مانند شستشوی ظروف و وسایل آزمایشگاه مناسب بوده و به هیچ وجه جهت انجام آزمایش های Critical و حساس قابل استفاده نیست. لذا اکیدا توصیه می شود که آب فوق خالص به صورت تازه (By Demand) و بلافاصله بعد از خروج از دستگاه مصرف شده و حتی المقدور از نگهداری و ذخیره سازی آن خودداری شود. اکنون از خود می پرسید که اصلا تفاوتی میان آب مقطر و آب دیونیزه شده وجود دارد؟! اکنون باید به شما بگوئیم که شما می توانید آب شیرین را بنوشید، اما این آب برای اکثر تست های آزمایشگاهی، تجهیزات کالیبراسیون و تمیز کردن ظروف مناسب نیست.

تقطیر و دیونیزاسیون شبیه به هم هستند، در هر دو فرآیند حذف ناخالصی های یونی انجام می شود اما آب مقطر و آب دیونیزه شده (DI) با هم یکسان نیستند. بیایید به نحوه عمل تقطیر و دیونیزاسیون، تفاوت بین آب مقطر و آب دیونیزه بپردازیم. آب مقطر یک نوع آب معدنی است که به وسیله تقطیر تصفیه می شود. منبع آب برای تقطیر، می تواند آب شیرین باشد اما آب بهار بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا آب بخار شده و بخار آن جمع آوری می گردد و از آن برای تولید آب مقطر استفاده می شود. البته لازم به ذکر است که بیشتر مواد معدنی و بعضی دیگر ناخالصی ها از بین رفته اند، اما خلوص آب منبع مهم است زیرا بعضی از ناخالصی ها مانند مواد آلی و جیوه همراه با آب تبخیر می شوند و عمل تقطیر نمک و ذرات را حذف می کند. اگر اکنون بخواهیم به شما بگوئیم که اصلا آب چگونه دیونیزه می شود! باید به شما بگوئیم که آب دیونیزه شده با استفاده از آب شیرین، آب بهار یا آب مقطر به وسیله یک رزین الکتریکی تولید می شود. معمولا یک مبادله یونی با هر دو رزین مثبت و منفی انجام می شود. کاتیون ها و آنیون ها در تبادل آب با H+ و OH- در رزین ها، تولید H۲O یا همان آب می کنند. شایان ذکر است که آب دیونیزه واکنش پذیر است، بنابراین وقتی در معرض هوا قرار میگیرد، سریعا واکنش نشان میدهد و خواص آن تغییر میکند. آب دیونیزه شده هنگامی که تولید میشود pH ۷ است، اما به محض تماس با دی اکسید کربن در هوا، CO۲ حل شده به تولید H+ و HCO۳- واکنش نشان می دهد و pH را به ۵.۶ می رساند. حال می خواهیم به سوال آیا نوشیدن آب مقطر یا آب دیونیزه کار درستی است؟ پاسخ دهیم. اگرچه بسیاری از مردم دوست دارند که آب مقطر یا آب دیونیزه را بنوشند، اما واقعا این بهترین انتخاب برای آب نوشیدنی نیست، چون این آب فاقد مواد معدنی ای است که در آب شیرین یا آب بهاری وجود دارد، علاوه بر این، طعم آب شیرین یا آب بهاری بهتر است و مواد معدنی و ویژگی هایی که برای سلامتی لازم است را دارا می باشند.

آب یون زدایی شده آبی حاصل فرآیند یون زدایی است. در این روند یون های موجود در آب کاملا از بین می رود. آب نوشیدنی در طی فرآیندهای تصفیه و ضدعفونی که بر روی آن انجام می شود، حاوی املاح معدنی به شکل یون مانند کلسیم، سدیم، منیزیم، آهن و غیره است. برخی از این ترکیبات معدنی در آب برای بدن انسان مهم و ضروری است و برخی دیگر باید از آب جدا شوند. برای پاکسازی یون های موجود در آب روش های متنوعی وجود دارد،به طور مثال برای جداسازی یون های فلزی موجود در آب می توان از ادتا ( ۲ سدیم و ۴ سدیم ) به عنوان عامل کلاته کننده استفاده نمود.در حال حاضر بیشتر از رزین های تبادل یونی برای جداسازی یون های موجود در آب استفاده می شود. لازم به ذکر است که دیونایزر شامل دو رزین با بار مخالف بوده که شامل کاتیونی و آنیونی هستند. رزین کاتیونی کاتیون ها را از بین برده و عموما از استا.یرن حاوی گروه های اسید سولفونیک ساخته می شوند که بار منفی دارند. اگرچه که این رزین دارای سایت فعال با بار منفی است، اما بر اساس کاتیون هایی که می تواند تبادل کند به آن “کاتیونیک” گفته می شود. این رزین بر روی سایت های انتقال این رزین یون های هیدروژن قرار دارند. از طرفی رزین آنیونی معمولا از استایرن حاوی گروه های چهارتایی آمونیوم است که دارای بار مثبت هستند و به خاطر توانایی در تبادل یون های منفی به آنها آنیونی گفته می شود. این رزین ها با یون هیدروکسید شارژ می شوند و سپس مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه های دیونایزر دو بستری، رزین های کاتیونی و آنیونی به صورت مجزا در دو ستون متوالی قرار دارد. آب ابتدا وارد ستون کاتیونی و سپس وارد ستون آنیونی به منظور یون زدایی می شود. این روش منجر به ایجاد بستر اسیدی در ستون اول (کاتیونی) می شود. در روش مختلط رزین های کاتیون و آنیون به یک نسبت مشخص در یک ستون قرار دارند و یون زدایی در یک مرحله شکل می گیرد. پس از اشباع ستون ها توسط یون های جدا شده از آب، لازم است عملیات احیا صورت گیرد. برای احیای ستون کاتیونی از محلول اسید کلریدریک (HCl) ده درصد و یا محلول اسید سولفوریک (H۲SO۴) ده درصد و برای احیای ستون آنیونی از محلول سود (NaOH) ده درصداستفاده شود. فرایند تولید آب دیونیزه یک نوع تبادل یونی است.آب حاوی یون های کاتیونی و آنیونی پس از ورود در مجاورت رزین‌ های آنیونی و کاتیونی، یون های خود را با یون های موجود در رزین مبادله کرده و این تبادل منجر به حذف یون های اضافی آب می‌ شود. لازم به ذکر است که پیشتر در خصوص دیونایزر و ساختار آن توضیحاتی ارائه شد اما شرح نحوه استفاده از این روش سوال مهمی است که در ادامه آن را بیشتر بررسی خواهیم نمود. رزین کاتیونیک سایت هایی فعال با بار منفی دارد که در ابتدا بر روی آن ها یون های H+ قرار دارند. هنگامی که این رزین در آب قرار می گیرد کاتیون های موجود در آب با یون های هیدروژن جایگزین می شوند و به سطخ رزین می چسبند. از طرفی یون های منفی نیز با یون های OH- که بر روی سایت های فعال با بار مثبت رزین آنیونیک قرار دارند جا به جا می شوند. در نتیجه یون های منفی و مثبت موجود در آب به رزین چسپیده و H+ و OH- آزاد می شوند. البته لازم به ذکر است که رزین کاتیونیک سایت هایی فعال با بار منفی دارد که در ابتدا بر روی آن ها یون های H+ قرار دارند. هنگامی که این رزین در آب قرار می گیرد کاتیون های موجود در آب با یون های هیدروژن جایگزین می شوند و به سطخ رزین می چسبند. از طرفی یون های منفی نیز با یون های OH- که بر روی سایت های فعال با بار مثبت رزین آنیونیک قرار دارند جا به جا می شوند.

در نتیجه یون های منفی و مثبت موجود در آب به رزین چسپیده و H+ و OH- ازاد می شوند. اگر بخواهیم درباره کاربرد های آب دیونیزه با شما صحبت کنیم، باید به شما بگوئیم که آب بدون یون در صنایع میکروالکترونیک و داروسازی (برای حل نمودن داروها) مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان یکی از ترکیبات مورد استفاده در تولید محصولات مراقبت شخصی و آرایشی بهداشتی شناخته می شود. برخی فرآیندهای صنعتی، پتروشیمی و نیروگاهی نیز به آب خالص نیاز است. علاوه بر این آب دیونیزه حلالی مناسب برای سرامیک، شیشه، چوب و غیره است.در صنعت تولید رنگ، صنعت غذا تولید مواد نانو نیز کاربرد دارد. این نکته نیز حائز اهمیت است که این آب رسوب های نمکی تشکیل نمی دهد. مواد معدنی و آلاینده های موجود در آب معمولی منجر به رسوب و اختلال در کار سیستم های سرمایشی و گرمایشی تاثیر بسیاری دارد و به دلیل بالا بودن رسانایی الکتریکی در گذر زمان باعث ایجاد خوردگی و فرسایش می شود. بهترین انتخاب می تواند برای سیستم های خنک کننده و دیگ های بخار باشد. از آنجایی که این آب عاری از یون است، در مقایسه با آب شیر عطش و ظرفیت بیشتری برای حل کردن ناخالصی ها در خود دارد. از این رو استفاده از آن در مقایسه با آب معمولی برای پاک کردن شیشه، آینه، وسایل چوبی و حتی فرش بسیار مناسب است. البته برخی افراد عقیده دارند که استفاده از آب دیونیزه برای پاک سازی و باز کردن منافذ پوست انتخاب خوبی است، اما با توجه به خورنده بودن و توانایی جذب کلسیم و منیزیم (برای رشد استخوان ها لازم هستند) از بافت ها، توصیه می شود مورد استفاده قرار نگیرد. در این قسمت قصد داریم به سوال آیا آب دیونیزه برای کشتن ویروس مناسب است؟ پاسخ دهیم. لازم به ذکر است که ویروس یک میکروارگانیسم است و همانگونه که در سوال قبلی به آن اشاره شد توانایی اثر گذاری بر روی آنها را ندارد. ویروس ها معمولا از ترکیبات لیپیدی و پروتئینی تشکیل شده اند و این آب قابلیت از بین بردن آن ها را ندارد. البته تاثیر این ماده بر پوست نیز نکته حائز اهمیتی است. آب شهری حاوی مقادیر مختلفی از یون سدیم، کلرید، کلسیم، آهن، مس و برمید است. عوامل مذکور بعضا به عنوان آلاینده ممکن است اثرات نامطلوبی روی پوست داشته باشند. آب دیونیزه هیچ یون و ناخالصی ندارد و به خوبی به پوست جذب می شود. استفاده از آن برای شستشوی یا در ماسک های مختلف می تواند سبب آبرسانی بهتر پوست شود بی آنکه لازم باشد به آلاینده های احتمالی موجود در آن فکر کنید. این نیز حائز اهمیت است که در جهان تجهیزات پزشکی مصرف آب خالص یکی از نیازها می باشد. برای این هدف از دستگاهی به اسم دیونایزر استفاده می شود. یکی از مصارف آب خالص یا به اصطلاح آب فوق خالص در دستگاه دیالیز می باشد. همانگونه که اطلاع دارید دستگاه دیالیز مواد معدنی مورد احتیاج بدن را در صورتی که در خون میزان آن ها زیاد نباشد داخل خون می کند. شما اکنون می توانید در صورت نیاز خرید دیونایزر را با قیمت مناسب از فروشگاه آنلاین دانا آزما خریداری کرده و آن را درب محل از پرسنل این فروشگاه دریافت نمائید. البته باید بدانید که دیونایزر به دستگاه‌ هایی با آخرین فناوری و بالاترین کیفیت و سازگار با محیط زیست گفته می شود که در تجهیزات پزشکی مانند دستگاه های دیالیز مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه دیالیز به مانند کلیه عمل کرده و مواد سمی بدن مانند اوره و آمونیاک را از خون فیلتر کند و این عمل فیلتراسیون به کمک حل شدن خون در آب های خالص انجام می شود.